Daardoor is het insteken meestal vrij pijnloos, hoewel dit ook afhankelijk is van het gekozen punt. De meeste patiënten kijken er niet eens van op, vaak doezelen ze tijdens de behandeling weg of vallen zelfs in slaap. Bij vogels en kleinere dieren, maar zeker ook voor grote die onrustig worden door het gebruik van naalden nemen we ook wel een laserpen, die intensiever stimuleert maar geheel pijnloos werkt.
Acupunctuur punten
Acupunctuurpunten liggen meestal langs de meridianen van het lichaam waarlangs stroomt. De meeste veterinaire acupunctuurpunten en meridianen worden getransponeerd van mensen naar dieren, hoewel een aantal “klassieke punten” gedefinieerd voor bepaalde diersoorten uit de oude literatuur behouden zijn gebleven en worden gebruikt tot op de dag van vandaag. Hun locatie varieert van in of naast spieren, aanhechtingspunten, bloed- of lymfevaten of zenuwen. Er zijn natuurlijk ook een groot aantal punten die verschillen of bij mens of dier niet bestaan. Mensen hebben immers geen staart, bij sommige diersoorten liggen punten op de staart. Mensen hebben 5 vingers en tenen, maar die zijn vaak bij dieren niet of maar gedeeltelijk terug te vinden, zodat een aantal acupunctuurpunten per diersoort verschillend zijn. Een mens heeft 12 borstwervels, een hond 13, en een paard 18. Acupunten die bij “de laatste” borstwervel/rib liggen zoals Bl-21, Bl-51, Le-13 of Gb-25 verschillen dus anatomisch gezien van elkaar. Elk punt heeft zijn eigen unieke locatie en fysiologisch effect.
De Chinese namen van de punten hebben een therapeutische, fysiologische of anatomische, een symbolische betekenis of gewoon een ezelsbruggetje: Shangguan (boven het gewricht), Chengjin (ondersteun de zenuwen), Sanyinjiao (drie Yin kruising), Guangming (helder licht) of Jimai (snelle pols). Door combinaties van punten te kiezen kan de therapeut verbetering van de klachten geven. Dat kan vaak op lokaal niveau, d.w.z. dicht bij het probleemgebied, of juist verder of dieper in het lichaam gelegen gebieden. Een voorbeeld is resp. Perciardium-9, Qian-ti-men, 3E-1 en Long-11 (allemaal rond de hoef bij een paard) om hoefbevangenheid te verbeteren, en het bekende en veelgebruikte Maag-36, dat op het onderbeen gelegen is, maar ook gastro-intestinale problemen verhelpt. Veel van deze punten zijn al millennia lang bekend en ook door moderne research bevestigd.
Verschillende acupunctuur technieken
Droge naald techniek
Er bestaan verschillende methoden om punten te stimuleren of juist te sederen. De bekendste en meest gebruikte is de droge naald techniek, ook wel dry-needle of white-needle genoemd. Eenmaal ingebracht kan de therapeut door manipulaties, rotatie of heen en weer bewegen verschillende effecten bereiken. De naalden zijn er in allerlei diktes en lengtes, afhankelijk van het punten waarvoor ze gebruikt worden. Ze zijn stuk voor stuk steriel verpakt, en worden slechts éénmalig gebruikt per punt per dier. Ze zijn naar verhouding zo dun, dat ze vrijwel nooit bloedingen veroorzaken, tenzij dat, door middel van gebruik van een holle of dikke naald gewenst is op sommige punten voor een specifiek therapeutisch effect. Dat laatste heet dan hemo-acupunctuur, en wordt maar zelden toegepast. Het bloedverlies is dan maar zeer gering, en bij zwakke of drachtige dieren wordt het niet gedaan. De duur van de behandeling is meestal tussen de 10 en 25 à 30 minuten.
Aquapunctuur
Aquapunctuur is het inbrengen van vloeistof in een acupunctuur punt. Dit kan bestaan uit steriele fysiologische zoutoplossing. Vitamine B12 wordt veel toegepast, ook homeopathische verdunningen, lokale anesthetica, of het voorbehandelde eigen bloed van de patiënt, de laatste twee alleen door de dierenarts. Het doel van aquapunctuur is voornamelijk het versterken en verlengen van de werking en stimulering van een punt. Het wordt ook wel gebruikt als de patiënt niet rustig genoeg blijft liggen of staan tijdens de duur van de behandeling.
Electro-acupunctuur
De naalden die voor deze techniek worden gebruikt zijn dezelfde als die voor droge-naald, maar er wordt op de naald een draad aangesloten waardoor een kleine elektrische impuls wordt gestuurd. De intensiteit en frequentie ervan kan individueel per naald worden aangepast. Dit heeft veel voordelen: het acupunctuur apparaat kan de manuele naaldstimulatie nabootsen, zodat de therapieduur korter kan zijn, omdat alle naalden tegelijk worden gestimuleerd i.p.v. de een na de ander. De frequentie, duur, intensiteit en vorm kan zeer nauwkeurig worden ingesteld en gemeten per naald, hetgeen ook betekent dat de therapie een volgende keer zeer exact kan worden herhaald met dezelfde parameters. Bij manuele stimulatie is dat niet goed mogelijk. En last but not least, het acupunctuur apparaat kan op veel hogere frequenties en stabieler werken, dan met de hand mogelijk is, waardoor zeer specifieke toepassing voor kreupelheid, parese, neuro-degeneratieve aandoeningen, pijn en zelfs mogelijk is. Ook intermitterende, in intensiteit wisselende programma’s zijn mogelijk, die kunnen helpen bij zenuwpijn en herstel van o.a. motorneuronen, bij kreupelheid, krachteloosheid en spierzwakte. Het is wel aan te bevelen de patiënt eerst te laten wennen aan de droge-naald techniek.
Laser-acupunctuur
Bij deze techniek worden soms acupunctuur-punten, soms grotere gebieden met meerde punten tegelijk gestimuleerd door middel van low-power laser licht, meestal in een sterkte tussen de 50 en 500 mW. Ze bestaan in diverse uitvoeringen en werken op verschillende golflengtes, met verschillende fysiologische effecten in het weefsel en op het acupunctuurpunt. Het grote voordeel van deze techniek is dat ze niet invasief is en volledig pijnloos. Bovendien is ze beter geschikt voor zeer dunne en gevoelige huid (zoals bij vogels of heel kleine/jonge dieren). Het laserlicht werkt ook ontstekingsremmend, stimuleert de stofwisseling in de cel, en verbetert het genezingsproces van wonden. Studies tonen aan dat low-level lasers cellen kunnen helpen regenereren, pijn verminderen, ontstekingen remmen, naast circulatie en haargroei verbeteren. De stimulatie van de specifieke acupunctuurpunten is ook veel intenser. Met behulp van moderne technieken en andere golflengtes dan de gebruikelijke 600-660 nm (rood), zoals 800-860 nm ( infrarood) en/of 905nm supergepulseerd laserlicht kunnen we nog diepere huidlagen en meer gedifferentieerde therapeutische effecten bereiken.
Bij acupunctuur behandelingen voor aandoeningen van het bewegingsapparaat is altijd voorafgaande diagnose, met evt. röntgenopnames door de dierenarts nodig.