De manier waarop dat gebeurt is door de betreffende stof in een aantal stappen te verdunnen, en tussen deze stappen in steeds weer heftig te schudden volgens een bepaald recept. Potentiëren heet dat dan, en de verdunningen zijn soms zo groot dat er van de uitgangsstof geen moleculen meer aanwezig kunnen zijn. Maar, zeggen de voorstanders van de homeopathie, de informatie van de stof is in het gepotentieerde resultaat vele malen sterker aanwezig. Dat is ook meteen het argument van de tegenstanders, die zeggen dat een dergelijk principe niet bestaat en alle wetten van de natuurkunde met voeten treedt. Echter, we moeten daarbij wel een nuance aanbrengen; alle tot nu toe bekende wetten van de natuurkunde. Hoe dan ook, een open mind is wel nodig voor het werken ermee. Maar dieren hebben daar uiteraard geen boodschap aan.
Wie geneest, heeft gelijk
Sinds dat Samuel Hahnemann de homeopathie uitvond, hem gedetailleerd beschreef en onderwees aan zijn leerlingen, heeft ze zich in die ruim 200 jaar enorm verbreid. En over weinig is zo heftig gediscussieerd en geschreven, zelfs al tijdens Hahnemann’s leven. Meestal verdelen de meningen zich nogal extreem. De een zegt, er zit niks in dus het kan ook niet werken. De ander is er zeker van dat het werkt, alleen een sluitende verklaring die zich oriënteert op de tot nu toe bekende natuurkundige regels, is er nog niet. Hoe het ook zij, er is wel een zeer groot aantal gevallen goed gedocumenteerd waarbij het wel effectief heeft gewerkt, we weten alleen nog niet precies hoe.
Dat laatste telt eigenlijk, want wie geneest heeft gelijk.
In de veterinaire geneeskunde wordt het veel toegepast ondanks de kritiek, en de resultaten zijn over het algemeen goed. Bij mensen wordt nogal eens verwezen naar het placebo-effect, dat bij dieren overigens ook lijkt te bestaan. Daarbij moeten we bedenken dat veel dieren helemaal niet door lijken te hebben dat ze worden behandeld, al zullen ze dat, na een aantal behandelingen, wel aan het feit dat ze zich erna meestal beter voelen kunnen verbinden.
Homeopathie heeft twee belangrijke kenmerken; elke remedie wordt uitgetest op gezonde mensen, waarbij pijnlijk precies alle symptomen en ervaringen worden genoteerd (proving), en ten tweede: er wordt altijd een remedie gekozen die gedurende die proving een vergelijkbare kwaal of symptomen kon opwekken: soortgelijke dingen kunnen door iets vergelijkbaars worden genezen: Similia similibus curentur, zoals Hahnemann het zo mooi in Latijn neerschreef (hij vertaalde ook veel medische werken in zijn tijd).
De levenskracht is daarbij heel belangrijk, net zoals in de TCVM filosofie . In gezonde staat heerst deze levenskracht zonder beperkingen. Het houdt alle innerlijke en uiterlijke levensprocessen in een harmonieus evenwicht. Schadelijke invloeden van interne en externe processen kunnen het organisme verstoren, zodat het oorspronkelijke harmonische evenwicht in de war raakt. De sterkte en duur van de schadelijke invloeden, de samenstelling en de algemene toestand van een dier bepalen of het ziek wordt en of een ziekte acuut optreedt of zich langzaam ontwikkelt.
Homeopathie probeert die balans weer te herstellen. Dat lukt overigens alleen als de afweer en die levenskracht nog in redelijke mate voorhanden zijn. Bij een zeer ernstig verzwakt dier zijn die nauwelijks nog voorhanden en zal het met homeopathie ook niet altijd meer lukken, hoewel er toch ook in die situatie goed gedocumenteerde gevallen van spontane genezing zijn beschreven.
Homeopathie ondersteunt het organisme bij zijn inspanningen om te reguleren en zichzelf te genezen. Het zieke organisme reageert op de remedie die het meest op zijn eigen lijden lijkt door zijn zelfherstellende krachten te mobiliseren. Bijwerkingen zijn grotendeels uitgesloten, met uitzondering van ongeschikte medicatie. Bijvoorbeeld, het stimuleren en versterken van het immuunsysteem door Echinacea bij allergieën, of bij auto-immuunziekten zou de ziekte bevorderen. Met homeopathische middelen kan beter niet geëxperimenteerd worden, u kunt er ook schade mee veroorzaken, al is die op het eerste gezicht niet direct duidelijk.
Homeopathie voor dieren
Na Hahnemann hebben ook verschillende bekende en minder bekende dierenartsen werken over homeopathie voor dieren geschreven, bv. , , .
Dierhomeopathie vereist een heel andere kijk op de gangbare literatuur die over het algemene altijd over mensen gaat. Een grote hoeveelheid in het repertorium genoemde symptomen en eigenschappen zijn op dieren niet zonder meer overdraagbaar. Andersom bestaan er grote anatomische verschillen, zodat lang niet alles uit de bekende repertoria gebruikt kan worden. Daarom gebruik ik het speciale voor dierhomeopathie geschreven repertorium dat ik tijdens mijn opleiding in Duitsland uitvoerig bestudeerd heb. Deze omvatten een nieuwe methodiek en een correcte op dierpsychologie gebaseerde analogie voor symptomen en gedrag. Zo vervallen we niet in , een veelgemaakte fout in de behandeling van een dier, en wordt het mogelijk sneller tot een goed keuze van het middel te komen. Alleen als we het gedrag van onze honden, katten, paarden en andere dieren correct kunnen interpreteren, is het mogelijk om de patiënt in zijn fysieke en mentale kwaal te typeren en te helpen.
Productie :
De productie van homeopathische middelen wordt gespecificeerd in de homeopathische farmacopee (HAB). Dit omvat alle grondstoffen, productie, ook worden alle schudbewegingen en de vele neerwaartse slagen (handmatig op een stootkussen, of mechanisch, de zgn. potentiëring) daarin gedefinieerd. Ik heb het tijdens mijn studie gezien en moet zeggen dat voor iets waar “niks in zit” er toch wel heel veel inspannende arbeid voor word verricht.
Trituratie
Onoplosbare mineralen of fijn gesneden planten of plantendelen (wortels, zaden, enz.) worden gebruikt. Hun bereiding wordt gedaan door ten minste een uur trituratie (fijnwrijven) in een vijzel.
Tinctuur
Uitgangsmaterialen zijn meestal verse of gedroogde, verpulverde planten. Met verschillende sterkten alcohol worden de inhoudsstoffen geëxtraheerd.
Oplossing
Uitgangsmaterialen zijn voornamelijk zouten en zuren, deze worden verwerkt afhankelijk van de oplosbaarheid tot waterige of alcoholische oplossingen.
Essenties
Als men bij de bereiding het sap van vers geperste hele planten of plantendelen (bloemen, bladeren) gebruikt worden ze essenties noemt. De oplossing wordt meestal gemengd met alcohol voor conservering.
Essenties, tincturen en oplossingen worden in hun basisvorm aangeduid als moedertincturen. De vaste stoffen verkregen door trituratie worden oersubstantie genoemd. Vloeibare stoffen worden in elk stadium van de potentiëring gemengd met de moedertinctuur door tien krachtige, neerwaartse slagen. Als basis dient een stevig stootkussen. Alleen door schudden en slagen worden van eenvoudige verdunningen homeopathische, dynamische potenties gemaakt. Verdunning van de oplossing betekent niet een verzwakking, maar een afname van de schadelijke werking en een toename van het therapeutisch effect, dat afhankelijk is van een ritme dat specifiek is voor elke stof. De remedie is de drager van de informatie.
Er zijn C- of X-, D- of K-, M en LM potenties, afhankelijk van het taalgebied waarin ze zijn geproduceerd. In de Duitstalige landen worden voornamelijk de D-potenties gebruikt. D – Sterktes worden vaak gebruikt in acute gevallen, de C vaak in chronische gevallen. De D of X, C of K, M en LM staan voor respectievelijk 10, 100, 1000 en 50.000 voudig. De gemiddelde potenties liggen tussen D 12 en D 23. Ze worden vaak voorgeschreven voor disfuncties en subacute ziekten. Hoge potenties beginnen bij D 30 en gaan tot D 1000 in de maximale potenties. Bij acute ziekten geeft men overwegend lage potenties, in geval van langdurige ziekte of met een emotionele component gaat men naar de hoge potenties. Maximale potenties worden voornamelijk in het mentaal gebied voorgeschreven, zoals gedragsstoornissen.
Klassieke homeopathie
De klassieke homeopathie werkt met het voor het individu passende monopreparaat. In de klassieke homeopathie is de totaliteit van het individu altijd van groot belang, vandaar ook de vele vragen aan de eigenaar. Het geschikte middel omvat symptomen, ziekte, karakter, eigenschappen, bijzondere kenmerken, en hoofdsymptomen. De klassieke homeopathie is een kunst op zich voorafgegaan door een uitgebreide studie van deze genezingsvorm.
Constitutionele behandeling
Constitutie is de totaliteit van het individu, met karakteristieke kenmerken en symptomen van het lichaam en van de geest en de ziel van het dier. Dit wordt ook wel het type constitutie genoemd. Een behandeling volgens dit principe richt zich op meestal op chronische ziekten evenals gedragsstoornissen van de dieren. De behandeling vereist een goede kennis van de farmacologie, een geoefend oog, de nodige gevoeligheid, inlevingsvermogen en zeer goede observatie vaardigheden, maar ook kennis van typerende gedrag van de diersoort, manier van leven en hun differentiatie van gedragsstoornissen. In de homeopathie kennen we enkele remedies, die zogenaamde constitutionele remedies worden genoemd. Dit zijn zeer divers toegepaste remedies die zich in de loop van de tijd hebben bewezen. De constitutionele behandeling wordt over het algemeen uitgevoerd met hoge potenties en behoort ook tot het gebied van de klassieke homeopathie.
Complexmiddelen
Complexmiddelen bestaan uit verschillende individuele remedies, die regelmatig bij steeds dezelfde indicaties worden voorgeschreven en die vaak in de alledaagse praktijk hun nut hebben bewezen. De therapeutische gedachtegang is meestal dat als er een aantal middelen voor verschillende symptomen in één worden gecombineerd, dat daarmee een meer diverse groep patiënten kan worden geholpen, en zo het lastige en afwegen van de symptomen wordt vermeden. In de praktijk zullen ze soms goed presteren, maar niet bij die patiënten die een individuelere afstemming voor hun probleem behoeven.
Homeopathie kan voor een aantal problemen helpen, maar het kan alleen genezen, wat is verstoord, niet wat is vernietigd. Een voorbeeld is arthrose; ze kan helpen de zwelling te verminderen, maar niet de slijtage aan het gewricht herstellen, niet gericht de spieren en pezen die het gewricht op hun plaats houden versterken, en ook niet zo effectief de pijn bestrijden. Daarvoor zijn betere middelen en methoden zoals fytotherapie, acupunctuur en fysiotherapie/osteopathie. Een combinatie geeft altijd betere resultaten.
Een veelbesproken aspect van de homeopathie moet ik nog noemen, de zgn. beginverergering. Een homeopaat is daar blij mee, want zo staat het in de literatuur dan slaat het middel goed aan. Voor de patiënt en de eigenaar is het een bron van stress en soms reden om de therapie af te breken. Bij een goed gekozen middel hoeft dat helemaal niet, het is eerder uitzondering dan regel en als het optreedt mag het niet langer dan een dag of drie duren. De klachten mogen dan wat verergeren, maar de patiënt moet zich zichtbaar beter gaan voelen, anders is het gekozen middel niet het goede. Het gebeurt niet zo heel veel, maar ik heb het zelf al wel meegemaakt bij een paard, dat na een ongeluk een 2 cm. groot botsplinter in het voorbeen bîj het carpaal gewricht had. De eigenaar koos voor een combinatie van reguliere behandeling eerst met antibiotica vanwege het acute infectiegevaar, met aansluitend een homeopathische behandeling om het lichaam de splinter zelf te laten oplossen, hoewel de dierenkliniek waar ik werkzaam was een operatieve ingreep aanraadde. Vanwege de mogelijke complicaties en het litteken, dat misschien later het verkopen van het paard moeilijker zou maken, zag de eigenaar daar van af, en werd het een homeopathische behandeling met Silica terra. In het begin verergerde de infectie en de zwelling, maar het paard voelde zich na het middel snel beter en liep ook beter. Daarom werd besloten verder te gaan. Na drie dagen hield de verergering op, verdween de zwelling en de uitvloeiing uit de wond. Twee maanden later was ook de botsplinter niet meer te zien op de röntgenopname. Een spannende tijd, voor zowel de eigenaar, het paard en voor ons.
Ik houd rekening met de houding, de voeding, de omgeving en niet in de laatste plaats de leefomstandigheden en het karakter van mijn patiënt. Alleen dan zal de behandeling effectief en veelbelovend zijn. Als een paard is behandeld voor chronische bronchitis, zal de homeopathische therapie niet bevredigend zijn als het paard het grootste deel van de dag moet doorbrengen in een slecht schoongemaakte box zonder frisse licht. Ook de dosis en de potentie van het middel zijn uiteraard belangrijk, net zoals bij alle andere behandelmethoden. Houdt u dus aan het voorgeschreven gebruik, en bel direct als u zich zorgen maakt over een eventuele verergering van de klachten.